Luật Nhà giáo 2025 được ban hành nhằm xây dựng khung pháp lý toàn diện cho đội ngũ nhà giáo Việt Nam, tạo hành lang để bảo vệ quyền lợi, nâng cao trách nhiệm và chuẩn hóa chất lượng nghề nghiệp. Đây là bước thay đổi quan trọng trong tiến trình đổi mới giáo dục, khẳng định nhà giáo giữ vai trò trung tâm trong hệ thống đào tạo nguồn nhân lực cho phát triển đất nước.
Luật quy định rõ nhà giáo có quyền tự chủ chuyên môn, được giảng dạy theo năng lực và lĩnh vực được đào tạo; được lựa chọn phương pháp, học liệu phù hợp với điều kiện thực tế nhưng phải đảm bảo mục tiêu và chương trình giáo dục. Giáo viên được tham gia nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ và có cơ hội phát triển nghề nghiệp thông qua các hoạt động học tập, tập huấn, hợp tác quốc tế.
Đáng chú ý, luật xác định nhà giáo được pháp luật bảo vệ về danh dự, uy tín và nhân phẩm, tránh các hành vi xâm phạm, gây áp lực hoặc can thiệp trái quy định vào chuyên môn. Quy định này góp phần củng cố niềm tin xã hội đối với nghề giáo, trong bối cảnh giáo dục đang chịu nhiều áp lực từ truyền thông và mạng xã hội.
Song song quyền lợi, Luật Nhà giáo 2025 đặt ra yêu cầu chặt chẽ về nghĩa vụ nghề nghiệp như: giảng dạy đúng mục tiêu, đúng chương trình; bảo đảm chất lượng học tập và kết quả đầu ra. Nhà giáo phải giữ gìn chuẩn mực ứng xử, tôn trọng quyền của người học, tham gia xây dựng môi trường giáo dục an toàn, văn minh và sáng tạo. Đặc biệt, luật liệt kê các hành vi bị nghiêm cấm như: phân biệt đối xử, ép buộc học thêm, thu chi sai quy định, gian lận tuyển sinh, đánh giá sai lệch kết quả, hay lợi dụng vị trí công tác để trục lợi. Các chế tài được thiết kế nhằm siết chặt kỷ luật – củng cố kỷ cương trường học, đồng thời đảm bảo xử lý công bằng, minh bạch khi có sai phạm xảy ra.
Tập thể lãnh đạo, cán bộ, giảng viên Trường ĐH Kinh tế - Kỹ thuật Bình Dương chào mừng ngày 20/11
Một điểm đáng chú ý của Luật Nhà giáo 2025 là việc điều chỉnh chính sách lương theo hướng ưu tiên. Lương nhà giáo nằm trong nhóm cao nhất của hệ thống hành chính sự nghiệp, kèm phụ cấp đặc thù theo tính chất nghề và điều kiện công tác. Bên cạnh đó, giáo viên ở vùng sâu, biên giới, hải đảo được hỗ trợ về nhà ở, đi lại; có chính sách thu hút, bồi dưỡng nhân lực chất lượng cao và khuyến khích người tài vào ngành giáo dục. Những chính sách này hướng tới giải quyết tình trạng thiếu giáo viên cục bộ, mất cân đối theo cấp học và ngành học; đồng thời tạo động lực để giáo viên yên tâm công tác lâu dài.
Về tuyển dụng, luật quy định thi tuyển hoặc xét tuyển gắn với kiểm tra năng lực và thực hành sư phạm, nhằm bảo đảm kỹ năng nghề ngay từ đầu vào. Công tác đào tạo, bồi dưỡng được chuẩn hóa theo từng trình độ, tạo hành lang để nâng cao kỹ năng dạy học, ứng dụng công nghệ và đổi mới phương pháp. Luật khuyến khích hợp tác quốc tế, trao đổi học thuật, hỗ trợ nhà giáo học tập – giảng dạy trong môi trường nước ngoài, từ đó tạo điều kiện tiếp cận xu hướng đào tạo hiện đại và nâng tầm giáo dục Việt Nam.
Luật Nhà giáo 2025 có hiệu lực từ ngày 01/01/2026, được kỳ vọng mang đến chuyển biến đồng bộ trong nhận thức xã hội, quản trị giáo dục và chất lượng đội ngũ nhà giáo. Đây là dấu mốc mang tính chiến lược, thể hiện sự trân trọng đối với nghề dạy học và quyết tâm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực quốc gia. Việc thực thi hiệu quả luật không chỉ nằm ở văn bản quy định, mà còn phụ thuộc vào sự đồng hành của toàn xã hội, phụ huynh, học sinh, cơ sở giáo dục và chính các nhà giáo để cùng bảo vệ và phát huy giá trị người thầy trong thời đại mới.
Hải Trí